Indrukwekkende mijnen, zoutvlaktes & Chili

Hot hot hot Chili

Met klotsende oksels (bijna dan) zitten we hier in een Chileens internetcafé. De temperatuur voelt tropisch aan hier in San Pedro de Atacama. Het is voor ons daardoor des te meer een gek idee dat in Nederland onze goedheiligman zaterdag is gearriveerd. Bij dat idee krijgen we al zin in chocoladeletters en pepernoten. Maar goed, wij gaan morgen de échte Argentijnse steaks en wijntjes tegemoet, en dat is minstens een zo goed vooruitzicht! :D

San Pedro de Atacama is een knus Chileens dorpje net over de grens van Bolivia. Dit dorpje ligt prachtig tussen de bergen en vulkanen, en is een oase in het woestijnlandschap. Het is klein, toeristisch, maar heel gezellig, en oogt een beetje zoals een western-dorpje. We zijn nu twee daagjes aan het relaxen hier. Heel goed te doen! :D Zoals je intussen wel zult begrijpen, hebben wij Bolivia vaarwel gezegd, en zijn we sinds vrijdag aan het chillen in Chili. En morgen gaan we verder naar Argentinaaaa! Naar het (schijnbaar erg mooie) stadje Salta welteverstaan. Het is wel weer tijd voor een nieuwe update m.b.t. onze avonturen hier in Zuid-Amerika, want de activiteiten vliegen voorbij en zo begint nu ook de tijd snel te gaan. We zitten namelijk al op de helft van onze reis! Maar we denken nu nog niet aan naar huis gaan hoor; eerst nog 1½ maand genieten in Argentinië. Een land dat zo immens groot is en zoveel moois in petto heeft, dat wij besloten hebben daar ruim een maand te willen verblijven en helemaal naar het Zuiden te reizen; naar het beroemde Patagonië. Genoeg over wat we nog allemaal gaan doen. Laten we het hebben over wat we zoal gedaan hebben en onze ervaringen met Bolivia.

Potosí

Na Sucre vertrokken we naar Potosí. Deze rit duurde ongeveer 3 uur en gelukkig niet veel langer, want aan het rijgedrag van de Bolivianen kunnen we maar moeilijk wennen. In Potosí hebben we drie nachten in een gezellig en gastvrij hostal geslapen. Wat het hostal helemaal geslaagd maakte, was de heerlijke warme douche mét goede straal. Dat onze douche zo goed was, was extra fijn aangezien Potosí de hoogstgelegen stad ter wereld is en het er dus behoorlijk koud wordt ´s avonds! (Misschien overbodige informatie, maar nu we zo lang van huis zijn, realiseren we ons hoe fijn onze douche thuis in Holanda is. Regelmatig is het niet veel soeps met de douches in Bolivia (het water wordt meestal verwarmd d.m.v. een elektrische douchekop)).

Het stadje was leuker dan verwacht, waarschijnlijk mede doordat het de 199ste verjaardag van Potosí was, en dit drie dagen lang uitbundig gevierd werd met kleurrijke optochten. Wij kunnen al die feesten hier in Zuid-Amerika erg waarderen! ;) Al verschillende keren hebben we een feestdag mee mogen maken. Het verjaardagsfeest hield in dat Potosí 199 jaar geleden is bevrijd van de Spanjaarden, maar de Spaanse invloeden zijn nog goed zichtbaar in de karakteristieke Spaanse koloniale gebouwen. Heel mooi!

De aangrijpende mijnen

Het verhaal over de mijnen van Potosí is erg treurig. Potosí ligt aan de voet van een grote berg: de Cerro Rico (rijke berg). Deze berg heet niet voor niets zo, want heel vroeger was Potosí ontzettend rijk vanwege de mijnen. Destijds was Potosí zelfs nog rijker dan Parijs en Londen. En nu is het één van de armste steden ter wereld: onvoorstelbaar! De Cerro Rico herbergt momenteel zo´n 500 mijngangen en er werken 5.000 mannen en jongetjes (sommige beginnen er al op 10-jarige leeftijd). Uit deze grote berg delft men zink, natriumsulfaat, zilver en andere mineralen. Als mijnwerker heb je een lot uit de loterij te pakken als je zilver vindt.

Wij hebben een mijn bezocht en dit was echt een eye-opener; zó zwaar en ongezond dat het werk voor de mijnwerkers is. Daarnaast is het schokkend om te zien dat de werkomstandigheden nog steeds even hard zijn als in de tijd van de Spanjaarden. Erbarmelijk, mensonterend.

Onze gids was een oud-mijnwerker. Het feit dat hij zijn eigen ervaring met de mijn met ons kon delen, had zeker meerwaarde voor ons. Allereerst hadden we onszelf in een echte mijnwerkers-outfit gehesen. Compleet met helm inclusief lamp, broek, jas, laarzen en nog een sjaaltje voor onze mond en neus tegen al het stof, gingen we de mijn in. Gelukkig hadden wij allebei geen last van claustrofobie, want op sommige stukken gingen we kruipend op onze buik de smalle mijn-gangen door. Hoe dieper je in de mijn kwam, des te heter het werd. Temperaturen kunnen oplopen tot 40 graden. Mijnwerkers eten heel de dag niks. Als je ziet hoe stoffig het in de mijnen is, dan besef je dat het vrijwel onmogelijk is wat te eten zonder stof te happen. Daarom kauwen mijnwerkers heel de dag op cocabladeren. Deze stoppen ze als een soort bal in hun wang, en de sappen van de cocabladeren helpen tegen vermoeidheid, nemen het hongergevoel weg en geven meer energie. Het was treurig om te horen hoeveel mijnwerkers al zijn overleden in de mijnen: in totaal al 8 miljoen mensen! Hierom heet de Cerro Rico ook wel ¨de berg die mensen eet.¨ Akelig! Denk hierbij aan instortingen, of andere ongelukken in de mijnen. In Potosí is er echter nagenoeg geen werk te krijgen, behalve het werk in de mijnen. Als er geen mineralen meer in de Cerro Rico te vinden zijn, dan zal Potosí een spookstad worden, zoals de Bolivianen zelf omschreven.

Het bezoeken van de mijnen is dus niet zonder risico! Maar wij zijn heelhuids naar buiten gekomen... Eenmaal buiten heeft onze gids nog een kleine demonstratie met dynamiet gegeven. Wat gaf dat een knal! En dan te bedenken dat je gewoon dynamiet kan kopen op de markt voor een paar cent. Laat dat de Taliban maar niet horen.

Ons mijnbezoek was al met al een bezoekje geweest wat onze ogen heeft geopend, een bezoekje wat we zeker niet zouden willen herhalen, maar wat absoluut een mustsee is in Bolivia. (Voor de geïnteresseerden: bekijk de film ¨The Devil´s Miner¨ over Potosí.)

Bolivaanse ¨chicken-bussen¨

Van Potosí reisden we met de dagbus naar Uyuni. Wat een ervaring apart! We moeten hier echt even wat meer over vertellen. Hadden we in Peru nog de keuze tussen luxere toeristenbussen of bussen voor de locals; hier in Bolivia is er gewoon 1 bus, en dat is dus de chicken-bus. Hierbij kun je jezelf het volgende voorstellen: heet, zweterig, ontzettend krap (het woord ¨beenruimte¨ moet hier nog uitgevonden worden) en vreemde geuren (lichaamsgeuren, én de geur van ondefinieerbare stukjes walmend vlees dat mensen oppeuzelen, iiehh). En niet te vergeten stopt de chickenbus om de haverklap voor iedere zwaaiende Boliviaan met bijbehorende aardappelzakken langs de weg. Iedereen mag mee. Zit de bus in principe al vol? Dat maakt toch niet uit, want dan ga je gewoon in het gangpad zitten / hangen / half bij Ivo op schoot zitten. De rit duurde ruim 6,5 uur en was dus geen pretje (mede dankzij de stuurkunsten van de chauffeur), maar er was één lichtpuntje, namelijk de fantastische natuur. Die was schitterend en de afwisseling van landschappen zeer divers. Bovendien leerden we in de chicken-bus nog twee Duitse jongens en een Nederlands stelletje kennen met wie we een jeep-tocht over Salar de Uyuni konden gaan maken, oftewel de zoutvlakte die maar liefst 12.000 km² groot is! Eenmaal aangekomen in Uyuni gingen we dan ook met z´n zessen naar een bureautje dat zulke jeep-tochten over de zoutvlakte organiseert. Over Uyuni kunnen we kort zijn: het ligt tegen de zoutvlakte aan, dus werkelijk in the middle of nowhere en het plaatsje is erg klein en sober. Daarom vertrokken we de volgende ochtend meteen met de jeep naar de Salars.

Salar de Uyuni: de grootste zoutvlakte ter wereld

We kunnen er kort of lang over zijn (kort dan maar!?), maar Salar de Uyuni is werkelijk prachtig!! We begonnen met een bezoekje aan het treinenkerkhof. Heel bijzonder om te zien hoe oude locomotieven van 200 jaar oud hier mooi staan te wezen. Vervolgens reden we de zoutvlakte op. Ongeveer 400.000 jaar geleden maakte de zoutvlakte deel uit van een groot prehistorisch meer. Nadat het meer was opgedroogd, bleef er een reusachtige zoutvlakte over.

Wat hebben we in 2,5 dag Salar de Uyuni zoal gezien? Flamingo´s, een eiland dat boven de zoutvlakte uitsteekt begroeid met grote cactussen tot 12 meter hoogte, maanlandschap, vulkanen, prachtig gekleurde meren (laguna´s), bergen met wederom prachtige kleurencombinaties en dampende geisers. Heel gaaf!

Terwijl we met de jeep aan het cruisen waren, genoten we van de surrealistische landschappen en hier en daar maakten we een wandelingetje. ´s Avonds sliepen we samen met het andere stel en de twee Duitse jongens op één kamer, dus het leek wel een beetje op een schoolkamp van vroeger. Het was trouwens behoorlijk koud ´s nachts, maar wat wil je op 4200 meter hoogte? Ik (Sanne) heb serieus met een muts op en sjaal om geslapen. Behalve rondtoeren en rondwandelen door de geweldige omgeving hebben we ook nog wat fotoplezier beleefd met optische fototrucs (zie foto´s). Aan het eind van de veelzijdige tocht arriveerden we in Chili.

Bye bye Bolivia

Nu we Salar de Uyuni en daarmee ook Bolivia achter ons hebben gelaten, blijft het verbazingwekkend hoe afwisselend de natuur in Bolivia is. Alles overziend vinden we Bolivia een heel bijzonder land. Om te beginnen: overweldigende landschappen. Een land van armoede en weinig hygiëne. Verder de zeer gelovige Bolivianen (zowel katholicisme als oer-oude Indianen-geloven): zichtbaar halen de mensen hier veel kracht uit het geloof. Een land dat zich op sommige fronten geen raad weet met toeristen, wat zich typeert door enerzijds ongastvrijheid en anderzijds ¨mooie beloftes en weinig waarmaken¨. Tegelijkertijd is het aardig om te zien dat Bolivia nog puur is, soms daardoor minder vriendelijk, maar het traditionele karakter heeft zeker zijn charme. Voor ons was Bolivia ook het land van de vele feestdagen, de chicken-bussen, de vrouwtjes met lange zwarte vlechten en bolhoedjes, de contrasten, en het land dat zo hoog gelegen is in het mooie Andes-gebergte. Samengevat was Bolivia ontzettend de moeite waard, maar het is nu toch wel een verademing om in het modernere en Westerse Chili te zijn. Lekker eten, veilig, en een schoon en vriendelijk hostal. Laat Argentinië maar komen! Wij hebben er zin in!

Is het verhaal al korter dan de vorige keer? ;) Hier laten we het in ieder geval bij. Hopelijk gaat ook alles goed in Nederland. Doe Sinterklaas de groetjes!

Saludos,

Dikke beso,

De reizigers!